أربيل (رووداو) – قالت بيريتان غونيشا، النائبة عن حزب الديمقراطيين الدميقراطي عن مدينة ماردين، “عندما يتعلق الأمر بطبيعة وحياة الكورد، فإن الطائرات الحربية فقط هي التي تحلق”.
وفي العشرين من الشهر الجاري، اندلع حريق كبير بين منطقة جينار في آمد ومنطقة شمريكس في ماردين.
وقد توفي حتى الآن 15 شخصاً وهناك خسارة مادية فادحة.
وقدم حزب الديمقراطيين الديمقراطيين مقترحًا إلى البرلمان التركي بشأن الحريق وطلب إجراء تحقيق.
وخلال مناقشة الاقتراح، دار جدل حاد بين برلمانيي حزب الحركة الديمقراطية وحزب العدالة والتنمية.
“إنها مسؤوليتك الكبرى”
وقال النائب عن حزب العدالة والتنمية عن ديار بكر، غالب إنساريوغلو، إن الدولة قامت بواجبها وتقع مسؤولية إطفاء الحريق على عاتق البلديات، وتابع:
“بادئ ذي بدء، إدارة الإطفاء هي المسؤولة عن إطفاء الحريق. إنها مسؤوليتك العظيمة.
1 من أصل 10 من سيارات الإطفاء الخاصة بك لم تكن هناك.
1 من أصل 20 من موظفيك لم يكن هناك. لماذا لم ترسلها؟ أنت مسؤول أمام الجميع.”
كما أفاد حزب DEM أن الحكومة أهملت المدن الكردية بسبب الحريق.
“أين كانت طائرات الهليكوبتر الخاصة بك؟”
ولفت النائب عن حزب الديمقراطيين الديمقراطيين عن ماردين بيريتان غونيس، إلى إهمال الدولة وتحدث كالآتي:
“أين كانت طائراتكم المروحية التي تحلق في كل مكان في تركيا عندما اشتعلت النيران في المدن الكردية؟
لماذا لم تكن مروحياتكم الليلية التي سميتموها “النفيس” في آمد وشامريكس هذه الليلة؟
لماذا كان على الناس الذهاب لإطفاء الحريق؟ من الذي أمر القوى الأمنية بمنع سيارة الإسعاف من الذهاب إلى القرية وقطع الطريق؟
“عندما يتعلق الأمر بحياة الأكراد، الطائرات الحربية فقط هي التي تحلق”
ونحن الآن نسأل بوضوح. أليس هذا عداء للأكراد والطبيعة والحيوانات؟
أنت تجيب ولكنك لا تستطيع أن تعطي. لأنه عندما يتعلق الأمر بطبيعة وحياة الأكراد، فإن الطائرات الحربية فقط هي التي تحلق”.
“التدخل تأخر لأنهم أكراد”
كما قال النائب عن حزب الشعب الجمهوري في ديار بكر، سيزجين تانريكولو، إن حزب العدالة والتنمية مسؤول سياسيًا عن الحادث.
وأبلغ سيزجين تانريكولو أنه بحسب أهالي المنطقة فإن “التدخل تم متأخراً لأنهم أكراد” وتابع:
“يجب الكشف عن سبب هذا الحادث من خلال تحقيق شفاف وواضح وفعال.
وبحسب التقرير الأولي لمكتب المدعي العام في ديار بكر، فإن شركة الكهرباء DEDAŞ هي المسؤولة عن الحادث، وقد ثبت أن الحريق نتج عن خطوط كهربائية.
ولهذا السبب ينبغي إجراء تحقيق فعال على الفور.
ثانياً، هناك عواقب وخيمة للتدخل المتأخر.
ويقول مواطنونا بوضوح إنه بسبب الحريق الذي وقع في ديار بكر وماردين ولأن الأشخاص الذين فقدوا أرواحهم كانوا أكرادًا، فقد تأخر التدخل”.
كما قام النائبان عن حزب الديمقراطيين الديمقراطيين عن إرزيروم ميرال دانيش بيشتاش وغالب إنساريوغلو بإهانة بعضهما البعض خلال المناقشات.
وبسبب المناقشة بينهما، قطع رئيس مجلس النواب الجلسة نحو 10 دقائق.
Hewlêr (Rûdaw) – Berîtan Guneşa Parlamentera DEM Partiyê ya Mêrdînê got, “Dema mijar xweza û canê Kurdan be tenê balafirên şer difirin.”
20ê vê mehê di navbera navçeya Çinarê ya Amedê û navçeya Şemrexê ya Mêrdînê de şewateke mezin çêbû.
Heta niha 15 kesan wefat kiriye û xisareke gelekî mezin a madî heye.
DEM Partiyê li ser agir pêşniyarnameyek pêşkêşî Parlamentoya Tirkiyeyê kir û daxwaza lêkolîn û lêpirsînê kir.
Dema axaftina li ser pêşniyarnameyê di navbera parlamenterên DEM Partî û AK Partiyê de nîqaşên tund rû da.
“Berpirsiyariya mezin a we ye”
Parlamenterê AK Partiyê yê Amedê Galîp Ensarîoglu got ku dewletê erkê xwe bi cih aniye û bersiyariya vemirandina êgir di stûyê şaredariyan de ye berdewam kir:
“Ji vemirandina agir berî hemûyan, saziya agirvemirandinê berpirsiyar e. Berpirsiyariya mezin a we ye.
Ji 10an 1ê otomobîlên we yên agirvemirandinê ne li wê derê bûn.
Ji 20an 1ê karmendên we ne li wê derê bûn. We çima neşandin? Berî hemû kesî hûn berpirsiyar in.”
DEM Partî jî dide zanîn ji ber ku agir li bajarên Kurdan bû dewletê xemsarî kiriye.
“Helîkopterên we li kû derê bûn?”
Parlamentera DEM Partiyê ya Mêrdînê Berîtan Guneşê bal kişand ser xemsariya dewletê û wiha axivî:
“Ew helîkopterên we yên ku diçin her cihê Tirkiyeyê, dema agir li bajarên Kurdan bû li kû derê bûn?
Helîkopterên we yên şevê ku we navê wan kiriye ‘nefes’ çima vê şevê ne li Amed û Şemrexê bûn?
Çima mirov ji neçarî çûn agir vemirînin? Kê ferman da ku hêzên ewlehiyê rê nedin ambulans biçin gund û rê girtin?
“Dema mijar canê Kurdan be tenê balafirên şer difirin”
Em niha bi awayekî eşkere dipirsin. Ev ne dijminatiya Kurdan, xwezayê û candaran e?
Hûn bersivê bidin lê hûn nikarin bidin. Ji ber ku dema mijar xweza û canê Kurdan be tenê balafirên şer difirin.”
“Ji ber ku Kurd in midaxele dereng hatiye kirin”
Parlamenterê CHPyê yê Amedê Sezgîn Tanrikulu jî got ku berpirsiyariyê siyasî yê bûyerê AK Partî ye.
Sezgîn Tanrikulu da zanîn ku li gorî xelkê herêmê “Ji ber ku Kurd in midaxele dereng hatiye kirin” û li pey çû:
“Divê sedema vê bûyerê bi lêpirsîneke şefaf, zelal û bibandor bê eşkerekirin.
Li gorî pêşrapora Serdozgeriya Komarê ya Amedê berpirsê bûyerê saziya elektrîkê DEDAŞ e û hatiye tesbîtkirin ku agir ji ber xetên elektrîkê derketiye.
Ji ber wê jî divê demildest lêpirsîneke bibandor bê kirin.
Ya duyem jî ji bo ku dereng midaxele hat kirin bertekên cidî hene.
Welatiyên me bi awayekî zelal dibêjin, ji ber ku agir li Diyarbekir û Mêrdînê pêk hatiye û kesên canê xwe ji dest daye Kurd in, midaxele dereng hatiye kirin.”
Herwiha Parlamentera DEM Partiyê ya Erziromê Meral Danîş Beştaş û Galîp Ensarioglu di dema nîqaşan de heqaretên giran li hevdû kirin.
Ji ber nîqaşa di navbera wan de Serokwekîlê Parlamentoyê bi qasî 10 deqîqeyan navber da rûniştinê.