أربيل (رووداو)- كشف السفير البريطاني لدى العراق ستيفن هيتشن، عن أسباب قيام إقليم كردستان.
شارك السفير البريطاني لدى العراق ستيفن هيتشن في برنامج بيستون توك على قناة روداو، ولفت الانتباه إلى العديد من القضايا المهمة.
“اترك بلدك”
وقارن ستيفن هيتشن نضال الأكراد بنضال بلاده خلال الحرب العالمية الأولى وقال:
“يجب على مواطني إقليم كوردستان ألا يغادروا بلادهم.
يجب أن تبقى هنا لأن هذا بلدك. هذا لا يعني أن كل شيء لا تشوبه شائبة.
إن تأثير الصدمات المؤلمة يجعل من الصعب عليك التواصل مع بعضكما البعض لأنك محاط بالألم والمعاناة.
عندما يكون الاقتصاد جيدًا، سيصبح الناس جزءًا من المجتمع بدلاً من أن يكونوا جزءًا من الميليشيات والجماعات الإرهابية.
صحيح أن مسألة الهوية لم يتم حلها، لكن الاقتصاد قادر على حل العديد من المشاكل”.
“لم يفعلها أحد مثل صدام”
كما أشار ستيفن هيتشن إلى الصراعات بين اسكتلندا وإنجلترا وقال:
“لم يكن هناك عنف بين مجتمعاتنا.
ولم يفعل أحد مثل صدام الذي شرد الناس من أماكنهم.
لم يجبر أحد الإنجليز على حكم اسكتلندا. لم يحدث شيء من هذا القبيل.
إن مذبحة الأكراد ومحاولات إضعاف هويتكم هي الإرث المتبقي من زمن صدام”.
“ضعف العراق لا يجعل الأكراد أقوياء”
وتحدث السفير البريطاني في العراق عن المشاكل بين العراق وإقليم كوردستان على النحو التالي:
وأضاف: “لا تزال هناك مشاكل، ويبدو أن مسألة الميزانية قد تم حلها.
وبرأيي فإن فكرة الأكراد مثل “ما يضعف بغداد يقويني” هي المشكلة الأساسية.
صرح ستيفن هيتشن أن رئيس إقليم كردستان نيجيرفان بارزاني دبلوماسي قوي وقال:
وأضاف “السيد نيجيرفان بارزاني دبلوماسي قوي، وهو جيد جدًا في الاتفاقات السياسية”.
“نحن لا ننحاز إلى حزب”
وأوضح السفير البريطاني أنه لا يدعم أحداً في انتخابات إقليم كوردستان وتابع:
“جلست مع السيد لاهور، والسيد بافيل، والسيد قوباد، والجيل الجديد (نيوي نيوي).
لقد التقيت تقريبًا بجميع الأطراف.
من المستحيل بالنسبة لنا أن ننحاز إلى جانب حزب ما. نحن لسنا في صف أحد في الانتخابات العراقية.
وبالطبع أعمل مع محمد شياع السوداني (رئيس وزراء العراق) وحكومته.
عندما أعمل مع الآخرين، فهذا لا يعني أن لدينا نفس الفكرة.”
“نحن نملك أيضاً الآيس كريم الكردي”
من ناحية أخرى، قالت ابنة بارزاني للسفير البريطاني، “إذا كان لديك تاج ملكي، فلدينا أيضًا الآيس كريم الكردي” وأعطت الآيس كريم الكردي.
وضع السفير البريطاني الآيس كريم على رأسه والتقط صورة معه.
لماذا لم يتم تأسيس كردستان؟
سأل شاب من قبو الشيخ محمود هاديف ستيفن هيتشن: “وعدت بريطانيا باستقلال كردستان قبل 100 عام، لكن لماذا تراجعت عن وعدها؟”
أجاب ستيفن هيتشن على هذا السؤال كما يلي:
“هناك ردود فعل متباينة على “الاستقلال الكردي” و”دورنا هنا”.
بين عامي 1919-1923، كان هناك 4 أشخاص واصلوا المفاوضات.
لويد جورج وويلسون وكليمنصو وإيطالي.
وكان عليهم أن يقرروا من سيحل محل العثمانيين الذين دمرت إمبراطوريتهم.
ومن الواضح أنهم فعلوا شيئًا جعل ديناميكيات القوة في البلدان المحيطة أقوى من الوضع في أربيل والسليمانية.
“حالة الجيران لم تسمح بذلك”
الجواب الرئيسي على هذا السؤال هو: أن حالة جيران الشعب الكردي لم تسمح بإقامة الدولة الكردية.
في ذلك الوقت، كان من الصعب جدًا على الأكراد إنشاء دولة.
“الأكراد ليسوا جماعة موحدة”
والجواب الثاني هو: عند طرح السؤال هل الأكراد أمة واحدة أم أنهم قبائل مختلفة تقاتل فيما بينها؟ وكان الجواب أن “الأكراد ليسوا مجموعة موحدة، ويتحدثون لغات مختلفة، وثقافتهم ليست واحدة وقيمهم الأخلاقية ليست مشتركة”.
“القرارات كانت تتعلق بالقوى العظمى”
وأشار بيستون عثمان إلى أن الإنجليز قالوا في رسائلهم إن الشيخ محمود بطل، فأجاب ستيفن هيتشن:
“يعتقد بعض الإنجليز أن الأكراد أمة والبعض الآخر لا يعتقد ذلك.
لقد كان هناك جدل حقيقي حول هذا الأمر، لكن الحقيقة هي أن القرارات التي تم اتخاذها على حدود الشرق الأوسط كانت مرتبطة بقوى سياسية أكبر بكثير من الأفراد…………
Hewlêr (Rûdaw) – Balyozê Brîtanyayê yê Îraqê Stephen Hitchen sedemên avanebûna Kurdistanê eşkere kirin.
Balyozê Brîtanyayê yê Îraqê Stephen Hitchen beşdarî bernameya Bestoon Talkê ya Rûdawê bû bal kişand gelek mijarên gelekî girîng.
“Ji welatê xwe meçin”
Stephen Hitchen têkoşîna Kurdan şiband têkoşîna welatê xwe ya dema Şerê Cîhanê yê Yekem û got:
“Divê welatiyên Herêma Kurdistanê ji welatê xwe neçin.
Divê hûn li vê derê bimînin çimkî ev der welatê we ye. Ev nayê wateya ku her tişt bê kêmasî ye.
Bandora travmayên tehl bahweriya me ya bi hevdû zehmettir dike çimkî li dora we êş û jan heye.
Dema aborî baş dibe mirov dê li şûna ku bibin parçeyekî milîs û komên terorîst dê bibin beşeke ji civakê.
Rast e, meseleya nasnameyê nehatiye çareserkirin lê aborî dikare gelek pirsgirêkan çareser bike.”
“Kesî wekî Sedam nekir”
Stephen Hitchen nakokiyên di navbera Skoçya û Îngilistanê jî bi bîr anîn û got:
“Di navbera civakên me de tundî nebû.
Kesî wekî Sedam nekir ku wî mirov ji cihên wan koçber kirin.
Kesî Îngilîz bi zorê nedanîn ser serê Skoçyayê. Tiştekî wiha nebû.
Komkujiya li ser Kurdan û hewldanên qelskirina nasnameya we ew mîrat e ku ku ji dema Sedam maye.”
“Qelsbûna Îraqê Kurdan bi hêz nake”
Balyozê Brîtanyayê yê Îraqê li ser pirsgirêkên di navbera Îraq û Herêma Kurdistanê de wiha axivî:
“Heta niha jî pirsgirêk hene, wiha xuya ye ku meseleya budceyê çareser bûye.
Li gorî min, fikra Kurdan a bi rengê ‘Tiştê ku Bexdayê qels dike dê min bi hêz bike’ pirsgirêke sereke ye.
Stephen Hitchen diyar kir ku Serokê Herêma Kurdistanê Nêçîrvan Barzanî dîplomatekî bihêz e û got:
“Birêz Nêçîrvan Barzanî dîplomatekî bihêz e, di peymanên siyasî de gelekî baş e.”
“Em aliyê partiyekê nagirin”
Balyozê Brîtanyayê diyar kir ku ew di hilbijartinên Herêma Kurdistanê de alîgiriya kesî nakin û li pey çû:
“Ez bi Birêz Lahûr, Birêz Bafil, Birêz Qubad û Nifşê Nû (Newey Niwê) re rûniştim.
Hema bêje min bi hemû partiyan re hevdîtin kirin.
Ne gengaz e ku em aliyê partiyekê bigirin. Em di hilbijartinên Îraqê de ne li aliyê ti kesî ne.
Helbet ez bi Mihemed Şiya Sûdanî (Serokwezîrê Îraqê) re û hikûmeta wî re dixebitim.
Dema ez bi hinekan re dixebitim ev nayê wateya ku em li ser heman fikrê ne.”
“Em jî xwediyê cemedaniya Kurdî ne”
Li hêla din, keçeke Barzanî ji Balyozê Brîtanyayê re got, “Eger we taca şahane hebe, em jî xwediyê cemedaniya Kurdî ne” û cemedaniya Kurdî dayê.
Balyozê Brîtanyayê cemedanî da serê xwe û pê wêne girt.
Çima Kurdistan ava nebû?
Ciwanekî ji binemala Şêx Mehmûdê Hedîf ji Steven Hitchen pirsî, “Brîtanyayê 100 sal berê soza serxwebûnê dabû Kurdistanê lê çima ji soza xwe vegeriya?”
Steven Hitchen ev pirs bi vî awayî bersivand:
“Bersiveke tevlîhev a ‘Serbixwebûna Kurdan’ û ‘rola me ya li vê derê’ heye.
Di navbera salên 1919-1923yan de ku mizakereyan berdewam dikir 4 kes hebûn.
Lloyd George, Wilson, Clemenceau û yekî Îtalyan.
Ew neçar bûn biryarê bidin bê ma dê li şûna Osmaniyên ku împeretoriya wan rûxiya çi were.
Wan bi eşkereyî tiştek kir ku dînamîkeke hêzê ya welatên li derdorê ji rewşa li Hewlêr û Silêmaniyê bihêztir bûn.
“Rewşa cîranan rê neda”
Bersiva sereke ya vê pirsê ev e: Rewşa cîranên gelê Kurd rê neda ku dewleta Kurdan were avakirin.
Wê demê gelekî zehmet bû ku Kurd dewletekê ava bikin.
“Kurd ne komeke hevgirtî ne”
Bersiva duyem jî ev e: Dema pirsa ‘gelo Kurd miletek in an eşîrên cuda ne ku bi hev re şer dikin? Ev bersiv dihat ku ‘Kurd ne komeke hevgirtî ne, bi zimanên cuda diaxivin, çanda wan ne yek e û nirxên wan ên manewî ne hevpar in.’”
“Biryar bi hêzên mezin re eleqedar bûn”
Bestûn Osman bi bîr anî ku Îngilîz di nameyên xwe de dibêjin ku Şêx Mehmûd qehramanek e û Steven Hitchen wiha bersiv dayê:
“Hinek Îngilîz difikirîn ku Kurd miletek in û hin wilo nedifikirîn.
Li ser vê nîqaşeke rasteqîn hebû lê rastî ev e: Biryarên ku li ser sînorên Rojhilata Navîn dihatin standin ji şexsan wêdetir, bi hêzên siyasî yên gelekî mezintir re pêwendîdar bûn.”