أربيل (روداو) – افتُتح متحف ودار ثقافة قاضي محمد في قضاء ديكور بمحافظة قارص، شمال كردستان.
افتتح المفكر والسياسي الكردي محمود عليناك متحف ودار ثقافة قاضي محمد بموارده الخاصة في قرية موركه بقضاء ديكور بمحافظة قارص تخليداً لذكرى مؤسس جمهورية كردستان، قاضي محمد.
حضر افتتاح المتحف ممثلون عن الأحزاب السياسية ومنظمات المجتمع المدني وعدد كبير من الأفراد.
وكان من بين المشاركين الرئيسان المشاركان لبلدية قاشيزمان، غونر هاتاي ومحمد ألكان، اللذان تم استبدالهما بأمناء، وقيادات حزب الديمقراطية الديمقراطية، ووفد من حزب الوطن الكردستاني (PWK) يتألف من نائب رئيس الحزب، محمد جان أزباي، ووحيد آبا، ورئيس المجلس الأوروبي للحزب، مرد باران بوسكان، وعضو الحزب، ميديا بوسكان.
بالإضافة إلى ذلك، حضر حفل الافتتاح وفد من الحزب الاشتراكي الكردستاني، ورئيس بلدية بازارجيك، حسنو أنجي، والقاص أيهان إركمن، وآخرون كثر.
كان من المقرر أن يحضر كاوا القاضي، حفيد بيشوا قاضي محمد، حفل افتتاح المتحف، لكنه لم يتمكن من الحضور بسبب تأخر إقلاع طائرته.
حضر كاوا القاضي الحفل عبر الهاتف، وشكر محمود عليناك وجميع المشاركين.
وقال الرئيس المشارك لحزب الديمقراطية الديمقراطية، رمضان إركمن، من قارص: “كما هو الحال مع المتحف الذي افتُتح اليوم، يجب علينا الاهتمام بلغتنا وثقافتنا وتاريخنا.
لقد بدأت مسيرة جديدة، وعلى جميع المؤسسات الكردية الاهتمام بها”.
قرأ القاص أيهان إركمن قصيدة قاضي محمد “كردستان جزء”.
“هنا ترفرف الراية السوداء”
ألقى محمود عليناك، مؤسس المتحف، كلمةً تناول فيها هدف بناء المتحف وخطواته، وشكر المشاركين والجهات والأفراد الذين ساندوه.
وأشار عليناك إلى أن صوت قاضي محمد يصدح الآن في سرهد، وتابع:
“في الوقت نفسه، ترفرف الراية السوداء هنا. هذا المكان هو بيت عزاء كردستان. هذا المكان هو بيت عزاء كوتشغيري، ووادي زيلان، وجبل آغري، وروبوزيكي، ومترو أنفاق جيزرة.
إنه بيت عزاء شهداء كردستان والعالم. لذلك، سيصبح هذا المكان مزارًا لنا.
عندما تتحرر كردستان، سيُنزل هذا العلم الأسود في ذلك اليوم، وستُرفع بدلاً منه الألوان الخضراء والحمراء والصفراء.”
كما تحدث نائب رئيس حزب PWK، محمد جان أزباي، عن أهمية افتتاح المتحف.
“لافتتاح المتحف أهمية وطنية”
قال محمد جان أزباي:
“نجتمع اليوم بمناسبة افتتاح متحف بيشوا قاضي محمد.
في شمال كردستان، وتحديدًا في مدينة قارص، يكتسب افتتاح متحف ودار ثقافة بيشوا قاضي محمد أهمية وطنية وقومية بالغة، ونؤمن بأنه سيُخلّد في صفحات التاريخ.
كما هو معلوم، يُصادف اليوم ذكرى حدثين عظيمين ومُفجعين في تاريخ كردستان.
اليوم هو الذكرى الخامسة والتسعون لمجزرة وادي زيلان.
في مثل هذا اليوم، قبل 36 عامًا، اغتيل الأمين العام للحزب الديمقراطي الكردستاني الإيراني، الدكتور عبد الرحمن قاسملو، واثنان من أصدقائه في فيينا على يد عملاء الدولة الإيرانية.
في هذه المناسبة، نستذكر بكل احترام بيشوا قاضي محمد وأصدقائه، شهداء مجزرة وادي زيلان، الدكتور عبد الرحمن قاسملو وأصدقائه، وجميع شهداء…” كردستان.
يُعدّ متحف قاضي محمد بيشوا خطوةً وطنيةً وعاطفيةً هامةً، تخليداً لذكرى رئيس جمهورية كردستان، وبناءً لجسرٍ وطنيٍّ بين أجزاء كردستان الأربعة.
وصية القاضي محمد تُنير لنا درب واجباتنا ومنهجها.
وصية وحماية بيشوا قاضي محمد لا تزال تُنير لنا درب واجباتنا الوطنية والتاريخية اليوم.
يقول بيشوا قاضي محمد إن حماية الأمة الكردية وكردستان وعلم كردستان، وحماية الحقوق الوطنية والحكم الذاتي والدولة، يجب أن تكون أساس سياستكم.
لا تُعادوا بعضكم البعض، ولا تنخدعوا بأعدائكم. أولوا أهمية خاصة للوحدة والتعاون والدعم والتعاضد فيما بينكم. احترموا دماء وعمل وكفاح جميع الشهداء والمخلصين والعاملين في سبيل حرية كردستان.
الراية التي سلمها بيشوا قاضي محمد إلى الملا مصطفى البارزاني الخالد، بدماء عشرات الآلاف من الشهداء، وبكفاح بطولي، وبتحالف كاك مسعود ومام جلال المحترمين، وبتعاون جميع أحزاب كردستان، ترفرف اليوم فوق برلمان دولة جنوب كردستان الاتحادية.
إن رفع علم كردستان فوق برلمان دولة جنوب كردستان الاتحادية هو تحقيق لإرادة بيشوا قاضي محمد والملا مصطفى بارزاني.
حتى الآن، يدعو بيشوا قاضي محمد جميع الأحزاب في جنوب كردستان قائلاً:
ضعوا جانباً تلك الصراعات والمشاكل والعلل الداخلية، واتخذوا الخطوات اللازمة لتشكيل حكومة مشتركة، وتوحيد مؤسسات دولة جنوب كردستان الاتحادية، وإعادة المناطق الخاضعة للمادة 140 رسمياً إلى إقليم كردستان، وحل المشاكل الاقتصادية والاجتماعية والإنسانية لشعبنا في جنوب كردستان.
“حرية كردستان هي أقدس شيء”
يقول بيشوا قاضي محمد لقادة الأحزاب وإداراتها وأعضاءها:
لا قيادتكم ولا إدارتكم ولا اسم أحزابكم أثمن ولا أقدس من قضية استقلال كردستان وحريتها.
يقول بيشوا قاضي محمد لنا جميعاً:
اعملوا، تعلموا، اقرأوا، ناضلوا، كونوا بين شعبكم، كونوا مع شعبكم، نظّموا الشباب والنساء وجميع شرائح المجتمع. عندما نحقق هذه الوصايا، سنُدخل السرور على أرواح بيشوا قاضي محمد، والملا مصطفى البارزاني الخالد، والسيد رضا، وإحسان نوري باشا، وخالد بك جبريل، والشيخ سعيد، وعلي شير، وجميع شهداء وأبطال كردستان…….
Hewlêr (Rûdaw) – Li navçeya Dîgorê ya Qersa Bakurê Kurdistanê, Mala Muze û Çanda Qazî Mihemed hat vekirin.
Rewşenbîr û siyasetmedarê Kurd Mahmut Alinak bi îmkanên xwe yên şexsî li gundê Mewrekê yê navçeya Dîgorê ya Qersê ji bo bîranîna damezirînerê Komara Kurdistanê Qazî Mihemed, Mala Muze û Çandê ya Qazî Mihemed vekir.
Nûnerên partiyên siyasî, dezgehên sivîl û gelek kesayet beşdarî vekirina muzeye bûn
Di nav beşdariyan de Hevserokên Şaredarîya Qaxizmanê Guner Hatay û Mehmet Alkan ku li şûna wan qeyûm hatiye tayînkirin, Rêveberên DEM Partiyê, şandeya Partiya Welatparêzên Kurdistanê (PWK) ku ji Alîkarê Serokê Giştî yê PWKyê Mehmet Can Azbay û Vahît Aba, Serokê Meclisa Ewropayê ya PWKyê Merd Baran Boskan û endama PWKyê Medya Boskan pêk hatibû hebûn.
Ji bilî van şandeyeke PSKyê, Şaredarê Pazarcixê Husnu Anci, çîrokbêj Ayhan Erkmen û gelek kes tev li merasîma vekirinê bûn.
Nevîyê Pêşewa Qazî Mihemed ê bi navê Kawa Elî Qazî jî dê beşdarî merasîma vekirina muzeyê bûbûya lê belê ji ber ku balafira wî di wexta xwe de ranebibû, nikarîbû bigihîşta merasîmê.
Kawa Elî Qazî bi peywendiya telefonî beşdarî merasîmê bû û spasiya Mahmut Alinak û hemû beşdaran kir.
Hevserokê DEM Partiyê yê Qersê Ramazan Erkmen, “Mîna muzeya îro hatiye vekirin, divê em xwedî li ziman, çand û dîroka xwe derkevin.
Pêvajoyeke nû dest pê kir. Divê hemû saziyên Kurd xwedî lê derkevin.”
Çîrokbêj Ayhan Erkmen, helbesta Qazî Mihemed a “Kurdistan yek parçe ye” xwend.
“Li vir ala reş li ba dibe”
Avakarê muzeyê Mahmût Alinak derbarê armanc û pêvajoya avakirina muzeyê de axaftinek kir û spasiya beşdaran û kes û aliyen ku jê re bûne alîkar kir.
Alinak amaje bi wê yekê kir ku dengê Qazî Mihemed niha Serhedê bilind dibe û wiha domand:
“Di heman demê de li vir ala reş li ba dibe. Ev der mala şînê ya Kurdistanê ye. Ev der, mala şînê ya Koçgirî, Geliyê Zîlan, Çiyayê Agiriyê, Robozikê û Jêrzemînên Cizîrê ye.
Ji bo şehîdên Kurdistan û cîhanê mala şînê ye. Lewma ev der bibe ziyaretgeha me.
Kurdistan kengî azad bibe, wê rojê dê ev ala reş bê daxistin û li şûna wê rengên kesk, sor û zer bên li ba kirin.”
Alîkarê Serokê Giştî yê PWKyê Mehmet Can Azbay jî derbarê girîngiya vekirina muzeyê axivî.
“Vekirina muzeyê wateyeke xwe ya neteweyî heye”
Mehmet Can Azbay wiha got:
“Em îro bi minasebeta vekirina Muzeya Pêşewa Qazî Mihemed li vê derê ne.
Li Bakurê Kurdistanê, li bajarê Qersê, vekirina Muze û Mala Çandê ya Pêşewa Qazî Mihemed wateyeke xwe ya girîng, neteweyî, niştimanî heye û em bawer dikin ku ev dê di nav rûpelên dîrokê de cihê xwe bigire.
Wekî ku tê zanîn îro, salvegera du bûyerên mezin û diltevzîn ên di dîroka Kurdistanê de rûdane ye.
Îro 95emîn salvegera jenosîda Geliyê Zîlan e.
He rwiha 36 sal berê wekî îro Sekreterê Giştî yê PDK-Îranê Dr. Abdurahman Qasimlo û du hevalên xwe, li Viyenayê ji alîyê sixurên Dewleta Îranê ve hatin qetilkirin.
Em bi vê minasebetê, Pêşewa Qazî Mihemed û hevalên wî, şehîdên Jenosîda Geliyê Zîlan, Dr. Abdurahman Qasimlo û hevalên wî û hemû şehîdên Kurdistanê bi rêzdarî bi bîr tînin.
Muzeya Pêşewa Qazî Mihemed, hem ji bo bibîranîna Serokkomarê Dewleta Komara Kurdistanê, hem jî ji bo honadina pireke niştimanî di navbera her çar perçeyên Kurdistanê de, gaveke girîng, milî û hestyar e.
“Wasiyeta Qazî Mihemed rê û rêbaza wazîfeyên me nîşanî me dide”
Wasiyet û parastina Pêşewa Qazî Mihemed îro jî rê û rêbaza wazîfeyên me yên netewî û dîrokî nîşanî me didin.
Pêşewa Qazî Mihmed dibêje li miletê Kurd, Kurdistanê û Alaya Kurdistanê xwedî derkevin, parastina mafê neteweyî, xweîdarekirin û dewletbûnê bila bingehê siyaseta we be.
Dijmanatîya hev nekin û bi dijminên xwe neyên xapandin. Giringiyeke taybetî bidin yekitî, hevkarî, piştgirî û alîkarîya nav xwe. Rêzê li xwîn, ked û xebat û têkoşîna hemû şehîd, dilsoz û kedkarên doza azadiya Kurdistanê bigrin.
Ew alaya ku Pêşewa Qazî Mihemed teslîmî Mele Mistefa Barzanîyê nemir kirîbû, bi xwîna dehhezaran şehîdan, bi têkoşîneke qehramanane, bi tifaqa rêzdaran Kak Mesûd û Mam Celal û hevkarîya hemû partiyên Kurdistanê, îro li ser Parlementoya Dewleta Federe ya Başûrê Kurdistanê li ba dibe.
Bilindkirina Alaya Kurdistanê li ser Parlementoya Dewleta Federa ya Başûrê Kurdistanê, bicihanîna wasiyeta Pêşewa Qazî Mihemed û Mele Mistefa Barzanîyê nemir e.
Niha jî Pêşewa Qazî Mihemed bangî hemû partîyên Başûrê Kurdistanê dike û dibêje:
Ew nakokî, pirsgirêk û nexweşîyên navxweyî deynin aliyekî û ji bo avakirina hikûmeteke hevbeş, ji bo hûn dezgehên Dewleta Federe ya Başûrê Kurdistanê bikin yek, ji bo navçeyên mijara maddeya 140î wekî fermî vegerînin ser Herêma Kurdistanê, ji bo çareserkirina pirsgirêkên aborî, civakî, însanî yên gele me yê Başûrê Kurdistanê gavên pêwîst bavêjin.
“Ya herî pîroz azadiya Kurdistanê ye”
Pêşewa Qazî Mihemed ji serok, rêveber û endamên partiyan re dibêje:
Ne serokatiya we, ne rêvebertîya we, ne navê partîyên we ji doza serxwebûn û azadiya Kurdistanê ne bi qîmetir e û ne pîroztir e.
Pêşewa Qazî Mihemed ji me hemûyan re dibêje:
Bixebitin, fêr bibin, bixwînin, têbikoşin, di nava gelê xwe de bin, bi gelê xwe re bin, gêncan, jinan û hemû beşên civatê bi rêxistin bikin.
Gava ku em van wasiyetan pêk bînin, em dê ruhê Pêşewa Qazî Mihemed, Mele Mistefa Barzanîyê nemir, Seyid Riza, Îhsan Nûrî Paşa, Xalid Begê Cibrî, Şex Seîd, Elî Şêr û yê hemû şehîd û pakrewanên Kurdistanê şad bikin.”