Rêya afirîneriya Şanoyê :
Meyerhold diaxive
Li ser hunera derhêner. 2
Alexander Gladkov
Dr. Fadel Caf ji rûsî wergerandiye.
* ji Malpera Dr. Fadel Caf
– Xeletî ye ku meriv şanoya stîlîzekirî li kêleka şanoya realîst bixe. Formula me şanoya realîst a stîlîzekirî ye.
***
– Zola got, pêwîst e nivîskarek wêrek be. Heman tişt ji bo derhêner jî derbas dibe.
***
– Na…ez hez nakim li dora maseyê bixebitim! Ez jê hez nakim, bes e! Min bihîst ku Stanislavsky jî dev jê berdaye.
***
– Dibe ku di navbera derhêner û lîstikvanan de lihevkirinek li dora maseyê çêbibe, û ji wê pêve ne tiştek. Hûn nikarin li ser sehneyê ji hestên ku hûn gihîştine dema ku li dora maseyê dixebitin bawer bin. Çi dibe bila bibe, divê hûn hema hema her gav ji nû ve dest pê bikin. Ji bo vê mijarê pir caran wextê we hindik maye. Ev e ji ber ku mijarên îdarî piraniya demê digirin. Performansa dê bi derewên rîtmîkî, psîkolojîk û laşî tije xuya bikin. Hemî ji ber ku we ew qas dirêj li dora maseyê xebitî û ji ber ku we ew qas hişk li tiştê ku we li wir girt girtiye. Li gel derhênerên celebê Sakhnovsky, lîstikvan bi gelemperî du caran, carek li dora masê û carek li ser sehnê, rol diafirînin. Ev herdu şîroveyên kesayetiyê bi hinekan re li hev dikin û nakokî. Şîreta min ji derhênerên ciwan re: ji serî de dest pê bikin ku di şert û mercên nêzî yên pêşandana pêşerojê de prova bikin. Ger ez li gorî daxwazên rêvebirê îdarî razî bibûma ku ez di salonên piçûk de dest bi perwerdehiyê bikim, derhêneriya min a “Maskeradê” dê têk biçe. Diviyabû min lîstikvan ji destpêkê ve bi rîtmên qada fireh re bikira. Profesorekî jîr wek Yuriev meselê baş fêm kir û di vê yekê de piştgirî da min.
***
– Dema ku hûn dest bi xwendina şanoyekê dikin, ji bo navberê nesekinin, lê ger neçar be, gava ku hûn dîsa dest bi xwendina wê bikin, ji rûpela yekem dest bi xwendina wê bikin. Min bala xwe dayê ku hûn şanoyê rast dinirxînin tenê gava ku hûn wê bi yekcarî, di rûniştinekê de bi tevahî bixwînin.
***
– Mise-en-scène ne tê wateya pêkhatina statîk a kombûnê, belkî pêvajoyek mezinbûnê ye: bandora demê li ser cîhê. Ji bilî hêmana plastîk, hêmana demê jî tê de heye, ango rîtm û muzîk.
***
– Dema ku hûn li pirekê dinêrin, mîna ku hûn bibin şahidê bandorên bazdanê li ser hesin, ev tê wateya pêvajoyek û ne tiştek statîk dorpêça pirê. Heman tişt ji bo mîzansenê jî derbas dibe.
***
– Ez ê serî li berawirdkirineke din bidim, ez jî dibêjim, ger temsilkirin melodî be, di wê rewşê de mîzansken jî aheng e.
***
طريق الابداع المسرحي:
مييرهولد يتحدث
حول فن المخرج. 2
الكسندر غلادكوف
الترجمة عن الروسية الدكتور فاضل جاف
* من صفحة الدكتور فاضل جاف
– من الخطأ أن تضع مسرح الأسلبة جنب المسرح الواقعي. صيغتنا هي المسرح الواقعي المؤسلب.
***
– قال زولا ان الكاتب يحتاج الى الجرأة. كذلك الأمر بالنسبة إلى المخرج.
***
– لا… أنا لا أحب أن أعمل حول الطاولة! لا احب ذلك، هذا كل ما في الأمر! وقد سمعت أن ستانيسلافسكي أيضا تخلى عن ذلك.
***
– لربَما يحدث إتفاق ما بين المخرج والممثلين حول الطاولة، ليس اكثر من ذلك. لايمكنك ان تكون على المسرح واثقا من أحاسيس توصَلت إليها في عملك حول الطاولة. مهما كان الأمر، عليك تقريبا في معظم الأحوال ان تبدأ من جديد. وغالبا ما يبقى أمامك وقت قليل لهذا الأمر. ذلك أن الأمورالإدارية تأخذ معظم الوقت. وستبدو العروض مفعما بالزيف الإيقاعي والنفسي و الجسدي . كل هذا بسبب عملك الطويل حول الطاولة ولأنك تشبثت بقوة بما توصلت إليه هناك. مع مخرجين من نمط ساخنوفسكي يقوم الممثلون عادة بخلق الدور مرتين، مرة حول المنضدة ومرة على المسرح. وهذان التفسيران للشخصية يتصادمان ويتعارضان مع البعض. نصيحتي للمخرجين الشباب: أبدأوا منذ البداية في التدريب في شروط قريبة من شروط العرض المستقبلي. وكان إخراجي ل”الحفلة التنكرية” سيفشل لو كنت وافقت على متطلبات المدير الإداري التي كانت تحتَم عليَ البدء بالتدريب في الردهات الصغيرة. كان ينبغي علي ان أجعل الممثلين يعتادون منذ البداية على إيقاعات الافضية الفسيحة. ان أستاذا ذكيا مثل “يورييف” أدرك القصد تماما وعاضدني في ذلك.
– كاروانى شانو.
***
– عندما تبدأ بقراءة مسرحية فلا تتوقف للإستراحة، ولكن إن كان ذلك لابد منه، فإبدأ بقرائتها من الصفحة الأولى عندما تبدأ بقراءتها ثانية. لاحظت انك تقيَم المسرحية بصورة صحيحة فقط عندما تقرأها كاملة دفعة واحدة، في جلسة واحدة.
***
– الميزانسين لا يعني التشكيل الساكن للمجاميع، بل عملية نمو: تأثير الزمن على الفضاء. فإلى جانب عنصر البلاستيكا، هنالك ايضا عنصر الزمن الكامن فيه، أي الأيقاع والموسيقى.
***
– عندما تنظرون إلى جسر، كأنكم تشهدون أثار قفزة على الحديد، ذلك يعني عملية وليس شيئا ساكنا، التوتر الحيوي الذي يعبَر عنه الجسرهو الشئ الجوهري، وليست الزخارف التي تزين سياج الجسر. نفس الشئ ينطبق على الميزانسين تماما.
***
– سألجأ إلى نوع آخر من المقارنة، اقول ايضا إذا كان التمثيل لحنا فالميزانسين في تلك الحالة هو الهارمونيا.
– كاروانى شانو.
***