التقى الرئيس المشارك لحزب ديم، تونجر بكرهان، بممثلي منظمات المجتمع المدني في أنقرة، في إطار “ملتقى السلام والمجتمع الديمقراطي”.
وتحدث عن العملية هناك.
انتقد بكرهان وسائل الإعلام المعارضة، وقال: “يُصنّع بعض وسائل الإعلام الأخبار بعنوان “البلاد تتفكك”، أي أنهم يبحثون عن شيء ما تحت كل شيء.
يُقيّمون كلمتين من ثلاث صفحات، ويحاولون فهم الأمر بهذه الطريقة.
لقد فوجئنا للغاية. لا ينبغي أن يكون هذا مجال الإعلام المعارض.
لسنا بحاجة للحديث عن الإعلام الحاكم، فهم يتصرفون بالفعل كما لو أن شيئًا جديدًا قد اخترع، وهذه العملية تُناقش لأول مرة في العالم”.
قال بكرهان: “موقفنا واضح. موقفنا هو النضال من أجل الديمقراطية والحرية والعدالة”، وتابع:
“من لا يفهم روح العصر يُقصى. يجب على ساحات مثل ساحاتنا، التي ليست دولًا أو تواجه كل أشكال القمع والإكراه من الدولة، أن تقرأ روح العصر بحساسية أكبر.
السيد أوجلان نفسه شخص يقرأ روح العصر ويتخذ دائمًا خطوات جديدة وفقًا لها. جميعنا نعرف هذا.
إن تنبؤاته بالانقلاب في الثمانينيات والانسحاب، وآرائه في التسعينيات حول تحويل الكفاح المسلح إلى ساحة أخرى، وموقفه وفقًا لجميع التطورات التي تلت ذلك، وأخيرًا تصميمه على قراءة هذه الحقبة الجديدة من التغيير والتحول في سوريا والشرق الأوسط، كلها قراءة للعصر.
يجب أن نولي هذا أهمية كبيرة. نحن نبحث عن مسار جديد. كلنا ننظر معًا. هذا ليس تقييمًا يُعرّف تركيا وحدها.
في العالم، كل اليساريين والاشتراكيين والثوريين… والحركات الديمقراطية تبحث عن مسار جديد.
الحرب في كل مكان، والصراع في كل مكان. الفقر والظلم في كل مكان.
في ظلّ بقاء القيم الديمقراطية حبرًا على ورق، وتجاهلها، وإخفاء المجازر والوحشية والجوع والاستغلال، وحتى لو بدت واضحة، لا تكفيها قوة أحد، وتتصرف القوى الرأسمالية والإمبريالية كما تشاء، تأكدوا أن أعظم المهام والمسؤوليات تقع على عاتقنا؛ الثوار والعمال والمضطهدين والشعوب التي تناضل من أجل الحرية والعدالة.
“هناك تنافسٌ يكاد ينتهك كرامة اللغة الكردية.”
هناك أرضيةٌ تُحزن السلام. لماذا يُحزن السلام الناس؟ يصعب على الناس فهم ذلك.
تخيلوا، هناك رأيٌ لا يقبل إطلاق سراح من أنهوا عقوبتهم وظلوا في السجن لبضع سنواتٍ أخرى لمجرد أنهم قرأوا كتبًا كثيرة أو رقصوا.
يبدو هذا غريبًا بعض الشيء من الدوائر التي يُمكننا تعريفها بالمعارضة. هناك تنافسٌ يكاد ينتهك كرامة الشعب الكردي. اللغة.
“من قضوا ٣٣ عامًا في السجن، يقولون لماذا غادروا؟”
لا يقولون صراحةً “فلتأتِ نعوش الشباب”، بل يقولون لمن قضوا ٣٣ عامًا في السجن، لماذا غادروا؟
يا إلهي، هذا النظام الظالم والقانوني هو من فرض هذه العقوبة. ٣٣ عامًا ليست سهلة. من دُمّروا في ٣ أشهر يقولون هذا.
من قضوا ٣ أيام في السجن سيعترفون، وسيصرخون قائلين “أنقذوني”، والآن يسألون لماذا يُطلق سراح من قضوا ٣٣ عامًا في السجن.
يجد الناس صعوبة بالغة في الفهم. إذا سألتَ ما هو أكثر شيء مخجل في العالم، لقلتُ إنه معارضة السلام.
هل هناك ما هو أكثر مخجلًا من معارضة السلام؟ ذكرتُ أيضًا الإعلام الحكومي؛ إنهم يقولون شيئًا جديدًا بالفعل، ونحن أيضًا نحاول فهم ما يقولونه.
نفس اللغة، لا تغيير، لا جهد. هناك شيء اسمه السلام، العمل. للأكراد وحدهم. لا أحد على الأرض سوانا، لا أحد يتألم.
أعني، لا أريد أن أكون منصفًا، أصدقاء مثلك خارج هذه الفئة. هم أيضًا يخوضون حربًا على الشاشات.
هناك شيء ما يحدث في السويد السورية، ربما تؤدي التطورات هنا إلى حصول الأكراد على حقوقهم.
الأكراد فقط. فقط الحقوق والمكانة التي سيحصل عليها الأكراد. نحن نعيش في بلد رائع.
دعونا نضع جانباً مقاربات الإرهاب والإرهاب.
نقول سلام، ويقولون “تركيا بلا إرهاب”. وقد تعرض هذا لانتقادات كثيرة في اجتماعاتنا التي تجاوزت الألفي اجتماع.
“سلام أم تركيا بلا إرهاب؟” هل هما وجهان لعملة واحدة؟ يرى الناس أن الفرق كبير جداً.
نقول “دعونا نعد بتركيا تنعم بالسلام”. دعونا نضع جانباً مقاربات الإرهاب والإرهاب.
إن المطالبة بحق التعبير، والمطالبة بالديمقراطية، والمطالبة بالمواطنة المتساوية على أساس ديمقراطي، والمطالبة بأن يكون العلويون مواطنين متساوين، لا علاقة لها بالإرهاب والإرهاب.
“هذه اللجنة أمام فرصة تاريخية”.
قضية مهمة هي اللجنة التي تم تشكيلها. سنناقشها أيضاً. هذه اللجنة أمام فرصة تاريخية.
يجب أن تكون مهمة هذه اللجنة تضميد جراح الماضي، وأن ترسي دعائم الأمن في الحاضر، وأن ترسم رؤية مشتركة للمستقبل.
إذا نجحت اللجنة، سيفوز 86 مليونًا، وستنتصر الديمقراطية…
هناك العديد من المؤسسات هنا، ونحن نوليها أهمية بالغة. إذا غاب المجتمع المدني، سيظل السلام ناقصًا.
نبذل قصارى جهدنا لضمان عدم تهميش المجتمع المدني. هذه القضية ليست قضيةً تُحسم فقط في لجنة برلمانية.
القضية ليست دمقرطة القضية الكردية فحسب، بل دمقرطة تركيا. إنها عدالة اقتصادية.
لا يمكن بناء السلام على أرضية يتحدث فيها قادة الأحزاب فقط، ويجلس فيها 3-5 ممثلين للأحزاب.
“ندعو المجتمع المدني إلى الاضطلاع بهذه المهمة بفعالية”.
لا ينبغي للمجتمع المدني أن يكون متفرجًا، بل ينبغي أن يكون أحد المديرين والمهندسين الرئيسيين. نحن نسعى إلى تحقيق ذلك.
ستُلقى على عاتقنا مسؤولية السلام والمجتمع الديمقراطي. وإلا، سيواجه الأكراد النظام.
مهامٌ جسيمة تقع على عاتقكم. نحن نقوم ببعض الأعمال. هناك قانون يُسمى TMK (قانون مكافحة الإرهاب). على سبيل المثال، يتكون هذا القانون من حوالي 30-40 بندًا.
يمكن لـ TMK العمل على هذه القضية وممارسة الضغط. لذا دعونا نُظهر بعض التضامن بشأن قضية تركيا.
قانون TMK بمثابة بلاء على رؤوس الجميع. يُمكن اعتقال الناس لمجرد أشياء بسيطة، مثل تغريدة أو وجود رقم هاتف سياسي في دليل هاتفك.
ندعو المجتمع المدني إلى التعاطي الفعّال مع هذه القضية.
إذا التزم المجتمع المدني الصمت، فلن يتحقق السلام. لا يُمكن بناء الوئام الاجتماعي، وتركيا الديمقراطية، والسلام إلا من خلال المجتمع المدني.
Hevserokê Giştî yê DEM Partiyê Tuncer Bakirhan diyar kir ku hinek derdorên ku xwe wekî “mixalif” bi nav dikin li dijî pêvajoya nû ya çareseriyê derdikevin.
Hevserokê Giştî yê DEM Partiyê Tuncer Bakirhan, li Enqereyê di çarçoveya “Hevdîtinên Aştî û Civaka Demokratîk” de bi nûnerên saziyên civaka sivîl re civiya.
Tuncer Bakirhan li wir derbarê pêvajoyê axivî.
Bakirhan rexne li medyaya mixalif girt û got, “Beşek ji medyayê bi manşeta ‘Welat perçe dibe’ nûçeyan çêdike, bi gotineke din, di bin her tiştî de li tiştekî digerin.
Du peyvan ji nav sê rûpelan dinirxînin û bi wî awayî hewl didin têgihiştinekê çêbikin.
Em gelekî şaş man. Diviyabû cihê medyaya mixalif ne ev ba.
Pêdivî nîne ku em behsa medyaya desthilatê bikin, ew jixwe wekî ku tiştekî nû hatibe îcadkirin û cara yekem li cîhanê pêvajoyeke wiha tê nîqaşkirin, şerxwaziyê dikin.”
Bakirhan got, “Cihê ku em lê sekinîne diyar e. Cihê ku em lê ne, têkoşîna demokrasî, azadî û edaletê ye” û wiha pê de çû:
“Yên ku ruhê serdemê nexwînin tasfiye dibin. Divê zemînên wekî me yên ku ne dewlet in an jî bi hemû zilm û zora dewletê re rûbirû ne, serdemê bi hestiyariyeke zêdetir bixwînin.
Birêz Ocalan bi xwe kesek e ku ruhê serdemê dixwîne û li gorî wê hertim pêngavên nû diavêje. Em hemû vê dizanin.
Pêşbînîkirina derbeya 80yî û vekişîn, nêrînên wî yên salên 90î yên li ser veguherîna têkoşîna çekdarî bo zemîneke din û helwesta wî ya li gorî hemû pêşhatên piştî wê û herî dawî jî rawestana wî ya bi xwendina vê serdema nû ya guherîn û veguherînê ya li Sûriye û Rojhilata Navîn, xwendineke serdemê ye.
Divê qîmeteke mezin ji vê re bê dayîn. Em li rêyeke nû digerin. Em hemû bi hev re digerin. Ev ne nirxandineke ku tenê Tirkiyeyê pênase dike.
Li cîhanê hemû tevgerên çep, sosyalîst, şoreşger û demokratîk li rêyeke nû digerin.
Şer li her derê ye, pevçûn li her derê ye. Xizanî û neheqî li her derê ye.
Di pêvajoyeke ku nirxên demokratîk li ser kaxezê mane, tên piştguhkirin, komkujî, hovîtî, birçîbûn û kedxwarî nayên dîtin, heke bên dîtin jî hêza kesî têra wan nake û hêzên kapîtalîst û emperyalîst li gorî dilê xwe tevdigerin de, bawer bin ku peywir û berpirsiyariyên herî mezin dikevin ser milê me; şoreşger, kedkar, bindest û gelên ku ji bo azadî û edaletê têdikoşin.
“Pêşbaziyeke wisa heye ku hema bêje rûmeta zimanê Kurdî tê binpêkirin”
Zemînekî wisa heye ku aştî wan xemgîn dike. Aştî çima mirovan xemgîn dike? Mirov di fêmkirina vê de zehmetiyê dikişîne.
Bifikirin, nêrîneke wisa heye ku qebûl nake ew kesên ku cezayê xwe qedandine û ji ber ku pir pirtûk xwendine yan govend gerandine çend salan zêdetir di girtîgehê de mane, bên berdan.
Kirina vê yekê ji aliyê derdorên ku em dikarin wekî mixalif pênase bikin, hinekî ecêb e. Pêşbaziyeke wisa heye ku hema bêje rûmeta zimanê Kurdî tê binpêkirin.
“Ji bo kesên 33 salan di girtîgehê de mane dibêjin çima derketin”
Rasterast nabêjin ‘Bila tabûtên ciwanan bên’ lê ji bo kesên 33 salan di girtîgehê de mane dibêjin çima derketin?
Ax, ev sîstema neheq û hiqûqî ev ceza daye. 33 sal ne hêsan e. Yên ku di 3 mehan de tarûmar dibin vê dibêjin.
Yên ku 3 rojan di girtîgehê de bimînin dê bibin îtirafkar, dê bigirîn û bibêjin ‘Min xilas bikin’, niha dibêjin çima ew kesên 33 salan di girtîgehê de mane tên berdan.
Bi rastî mirov di fêmkirinê de zehmetiyê dikişîne. Eger hûn bipirsin li cîhanê tiştê herî şermok çi ye, ez dê bibêjim li dijî aştiyê derketin e.
Ma tiştekî ji li dijî aştiyê derketinê şermoktir heye? Min behsa medyaya desthilatê jî kir; ew jixwe tiştekî nû vedibêjin, em jî hewl didin fêm bikin ka çi vedibêjin.
Heman ziman, ti guherîn nîne, ti hewldan nîne. Tiştekî wisa heye ku aştî tenê karê Kurdan e. Ji bilî me kesek li qadê nîne, kesek serê xwe naêşîne.
Yanî naxwazim neheqiyê bikim, dostên wekî we li derveyî vê parantezê ne. Ew jî li ser ekranan şerxwaziyê dikin.
Li Siwêdaya Sûriyeyê tiştek dibe, aman ha dibe ku pêşhatên li vir bibin sedem ku Kurd mafên xwe bistînin.
Tenê Kurd. Tenê maf û statuya ku Kurd dê bi dest bixin. Li welatekî wisa ecêb em dijîn.
“Bila em nêzîkatiyên bi terorê û merorê deynin aliyekî”
Em dibêjin aştî, ew dibêjin ‘Tirkiyeya bê teror’. Di nêzîkî 2 hezar civînên me de ev gelek hat rexnekirin.
‘Aştî yan Tirkiyeya bê teror?’ Ma her du yek in? Welatî dibîne ku ferqa di navbera her duyan de gelekî mezin e.
Em dibêjin ‘Em soza Tirkiyeyeke di nav aştiyê de bidin’. Bila em nêzîkatiyên bi terorê û merorê deynin aliyekî.
Daxwaza mafê ziman, daxwaza demokrasiyê; daxwaza hemwelatîbûna wekhev li ser zemîneke demokratîk, gotina ku divê Elewî bibin hemwelatiyên wekhev, ti eleqeya wê bi teror û terorîstiyê re nîne.
“Ev komîsyon bi derfeteke dîrokî re rûbirû ye”
Mijareke girîng jî komîsyona ku hatiye avakirin e. Em dê wê jî nîqaş bikin. Ev komîsyon bi derfeteke dîrokî re rûbirû ye.
Divê peywira vê komîsyonê dermankirina birînên borî be. Divê ewlehiya îro ava bike. Divê vîzyona hevbeş a paşerojê jî xêz bike.
Eger komîsyon vê bi ser bixe dê 86 milyon bi ser bikevin, demokrasî dê bi ser bikeve…
Li vir gelek sazî hene û em gelekî girîngiyê didin wan. Eger civaka sivîl nebe, aştî nîvco dimîne.
Em çi ji destê me tê dikin da ku civaka sivîl li derve nemîne. Ev mesele ne meseleyeke ku tenê di komîsyona parlamentoyê de bê asêkirin.
Mesele ne tenê demokratîkbûna pirsgirêka Kurd e, demokratîkbûna Tirkiyeyê ye. Di aboriyê de edalet e.
Li ser zemîneke ku tenê serokên partiyan diaxivin û 3-5 nûnerên partiyan rûniştine, aştî nayê avakirin.
“Em bangî civaka sivîl dikin ku bi awayekî çalak peywirê bigire ser milên xwe”
Divê civaka sivîl ne temaşevan be, divê bibe yek ji rêvebir û mîmarên sereke. Em hewl didin vê bikin.
Ev meseleya Aştî û Civaka Demokratîk, dê li ser milên me bilind bibe. Wekî din, Kurd dê bi sîstemê re rûbirû bimînin.
Peywirên mezin dikevin ser milê we. Em hinek tiştan dikin. Qanûneke bi navê TMKyê (Qanûna Têkoşîna li dijî Terorê) heye. Mînak li vir nêzîkî 30-40 pêkhate hene.
Ax, dikare li ser vê mijara TMKyê xebatekê bimeşîne û zextekê çêbike. Yanî bila em hinekî di mijara Tirkiyeyê de piştevaniyê bikin.
TMK belaya serê her kesî ye. Ji ber tiştên hêsan ên wekî twîtek, hebûna telefona siyasetmedarekî di rehbera we de, mirov dikarin bên girtin.
Em bangî civaka sivîl dikin ku di vê mijarê de bi awayekî çalak peywirê bigire ser milên xwe.
Eger civaka sivîl bêdeng bimîne, aştî çênabe. Lihevkirina civakî, Tirkiyeyeke demokratîk û aştî tenê bi civaka sivîl dikare were avakirin